CHP İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu bugün yayımladı.
Toprak’ın değerlendirmeleri özetle şöyle:
“Dezenformasyon ve palavra haber gerekçesiyle toplumsal medya yasakları getirmeye hazırlanan iktidarın Ulaştırma Bakanı, yaptığı paylaşımla birbirinden temelsiz palavraları sıralıyor, İGA’da 972 bin kişilik istihdam sağlandığını söylüyor. TÜİK datalarına nazaran İstanbul’da toplam fiyatlı çalışan sayısı 5,5 milyon. İstanbul’da her beş bireyden birisi İstanbul Havaalanı’nda mı çalışıyor?
Bakan Karaismailoğlu’nun resmi toplumsal medya hesabı, adeta baştan sona bir palavra ve dezenformasyon bülteni. Hepsinin başında devletin tek kuruş harcamadığı bilhassa vurgulanan Niğde akıllı otoyolu da dahil tüm paralı-Hazine garantili-dövize endeksli projelerle ilgili palavralar alt alta sıralanıyor. Yalnızca İGA’da bu kadar çok temelsiz sayı ve palavra paylaşılıyorsa yakında asıl heybeden çıkartılacak daha büyük palavralar var demektir.
‘Erdoğan’ın kararnameleri, teker teker yargıdan dönmeye başladı’
İktidarın hukuksuzlukları ve TBMM’yi yok sayıp kendisini kanun koyucu yerine koyan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın kararnameleri, teker teker yargıdan dönmeye başladı. Yüksek yargının bu kararları, tek adam idaresinin hukuk ve yasa tanımazlığı karşısında yargısal kontrolün ve hukuk devletinin hayati ehemmiyetini bir kere daha gösterdi.
Yargıdaki siyaset gölgesinin ağırlaştığı bir ortamda iki yüksek yargı kurumunun bu kararları, hak-hukuk-adalet arayışlarının bir formda karşılık bulmaya başladığını, ‘Türkiye’de hâlâ yargıçlar olduğunu’ göstermesi açısından küçük de olsa bir umudu yaşatmak gerektiğini gösterdi.
‘Yurt dışına giden yerli yatırım sermayesi fiyatı 6 milyar doları aştı’
Gerek direkt gerekse portföy yatırımı emelli yabancı yatırım sermayesi girişlerinin durmasının ötesinde yerli yatırım sermayesi de iktidara güvenmediği için süratle kaçıyor. Bu yılın birinci yarısında, direkt ve portföy yatırımı gayesiyle yurt dışına giden yerli yatırım sermayesi meblağı 6 milyar doları aştı. Altı ayda, Türkiye’ye gelen yabancı yatırım sermayesinden 500 milyon daha fazla yerli yatırım sermayesi dışarıya gitti ve süreç eksiye dönüştü.
Artan bu baskılar, faizin bastırılarak TL yatırımlarına yapılacak yatırımların getirisinin negatife dönüşmesi, yerli yatırım sermayesini de itimat ve istikrar arayışıyla yurt dışına çıkmaya yönlendirdi. Merkez Bankası’nın resmi sayıları, bu tabloyu tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor.
“TL’DEKİ KIYMET KAYBI ARTACAK”
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘faiz indirimlerine devam edileceğini’ açıklamasının akabinde Merkez Bankası Para Siyaseti Konseyi (PPK), 7 aydan bu yana yüzde 14’te sabitlediği siyaset faizini yüzde 13’e düşürdü ve döviz kurları yükselişe geçti. Kanunla verilen ‘enflasyonla çaba ve fiyat istikrarını sağlama’ misyonunun Tarım Kredi Kooperatifi marketlerine devredilmesiyle işlevsizleştirilen Merkez Bankası’nın faiz indirimiyle kurlardaki yükseliş ve TL’deki kıymet kaybı artacak.
Alınan bu indirim kararıyla kur ve enflasyondaki ateşin üzerine bir kere daha akaryakıt dökülmüştür. Geçen yıl ağustosta, indirimlere başlanmadan çabucak evvel siyaset faizi yüzde 19, enflasyon yüzde 19,8 idi. Şu anda siyaset faizi yüzde 13 ve resmi enflasyon 80-140 bandında. Gerçek negatif faiz ise eksi yüzde 67. Bu orandaki negatif faizle ve enflasyonla Türkiye, dünyada birinci sıralarda. OECD ve G20’de birinci.
‘İktidarın iş bilmezlik ve basiretsizliğinin son örneğidir’
Tarım ve Orman Bakanlığı, 150 bin büyükbaş sığır ithalatı ve Türkiye’den canlı koyun ihracatı kararı aldı. Birebir bakanlık, mart ayında kasaplık toklu erkek canlı koyun ihracatını yasaklamıştı. Beş ay evvel yasaklayıp sonra ihracatı hür bırakılan canlı koyun ve tekrar ithalat kapısı açılan canlı sığır kararları, iktidarın tarım ve hayvancılıktaki iş bilmezlik ve basiretsizliğinin son örneğidir.
Mart ayında bölümlük erkek koyun ihracatını yasaklayan Tarım ve Orman Bakanlığı, artık beş ay sonra bu kararı yürürlükten kaldırıp, yıl sonuna kadar bölümlük koyun ihracına müsaade veriyor. Beş ay mühletince besicinin katlanmak zorunda kaldığı maliyetler, yem fiyatlarındaki artışlarla ortaya çıkan mağduriyetler dikkate alınmaksızın getirilen ihracat yasağı bir günde kaldırılarak, tarım ve hayvancılıktaki kaos, düzensizlik, günü birlik siyasetlerin yeni bir örneği daha veriliyor.
‘Böyle bir iktidarı bugüne kadar görmedi’
TÜİK konut satışlarının gerilediğini açıklarken Merkez Bankası ise konut fiyatlarındaki artışın devam ettiğini ve yüzde 160,6’ya ulaştığını açıkladı. İstanbul’daki fiyat artışı ise yeni konutlarda yüzde 209. Konut fiyatlarındaki artış Türk vatandaşlarının konut alımını olanaksız hale getirirken iktidar artık de boş kalan ofisleri konuta dönüştürme peşinde.
Türkiye, aklı yalnızca beton ve rant karına çalışan bu türlü bir iktidarı bugüne kadar görmedi. Dünyada da örneği yok. Giderayak ticarethane, ofis, iş yeri olarak inşa edilen iş merkezlerinde yer alan ofisleri konuta dönüştürmek için aktaracakları milyarlarla tekrar iktidar müteahhitlerini ihya etme planları yapıyorlar.
‘Yerli yatırım sermayesinin yurt dışına çıkışı hızlandı’
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye için ‘acil orta değerlendirme’ ile kredi notunu B2’den B3’e düşürdü. Not görünümünü ise negatiften durağana çevirerek yatırımcılara ‘risk uyarısı’ yaptı.
2013’te her üç derecelendirme kuruluşundan da ‘yatırım yapılabilir’ notu alan Türkiye’ye gelen direkt yatırım sermayesi meblağı, yılda 22 milyar dolara kadar yükselmişti. Artık ise Moody’s ve Fitch tarafından verilen yeni notlar öncesinde bile direkt yatırım sermayesi girişleri durduğu üzere, tersine yerli yatırım sermayesinin yurt dışına çıkışı hızlandı.
‘Aylık bütçe istikrarının 64 milyar açık verdiğini gösteriyor’
Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı temmuz ayı bütçe gerçekleşmeleri, temmuzda bütçe gelirlerinin geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 106,7 artışla 197 milyar liraya, bütçe masraflarının yüzde 85 artarak 261 milyar liraya yükseldiğini; aylık bütçe istikrarının 64 milyar açık verdiğini gösteriyor. Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) kur farkı ödemelerinin toplamı, mart-temmuz devrinde 60,6 milyar TL’ye ulaştı.
Özellikle KKM kur farkı ödemesinin mart ayında 11 milyar TL iken temmuzda bunun iki katını aşması, Merkez Bankası’nın faiz indirimiyle yükselişe geçen kurlar sonrasında önümüzdeki aylarda kur farkı ödemelerinin aylık 30-35 milyara kadar çıkabileceğinin işareti. Merkez Bankası’nın dövizden KKM’ye geçenlere yaptığı ödemeler açıklanmamasına karşın yalnızca Hazine üzerindeki kur farkı yükü bile, yıl sonuna yanlışsız tablonun çok daha vahim bir hal alacağının ispatı.”