Kitapta Roberto Bolaño, Guillermo Rosales, Thomas Bernhard, Sâdık Hidâyet, Dag Solstad, Sophie Mackintosh, Hang Kang, Erlend Loe, Jack London, Carlos María Dominguez üzere farklı dünyalardan müelliflerin romanları üzerine iki pahalı müellifin okuma serüvenine dahil oluyoruz.
Yazarlar, “Diyaloglar”da nasıl bir yol takip ettiklerini şöyle anlatıyor:
“Öncelikle iki okur olarak kitapları ele alıp üzerlerinde konuşuyoruz. Yazmanın mutfağında bulunmanın getirdiği bakış da, bu okuma ve kıymetlendirme sürecine dahil oluyor. Okuduğumuz kitap üzerine düşündüklerimiz ve aldığımız notlarla buluşmaya geldiğimizde ikimizin de aklında sanki o nasıl okudu, nerelere dikkat etti, hangi kısımlarından etkilendi üzere sorular oluyor.”
İyi ki iki müellif, Ayfer Tunç ile Murat Gülsoy “yazmanın mutfağında bulunmanın bakış”ını da biz okurlardan esirgemeyerek kitaplar üzerine kanılarını ve notlarını paylaşmışlar.
Okuduğumuz hikaye ve romanların detaylarını, hatta bazen ana olay örgülerini bile unuttuğumuzu, fakat zihnimizde kalanların bizi etkileyip değiştirdiğini söyleyen muharrirlerin buluşmalarında konuştukları, altını çizdikleri, vurguladıkları konular artık bizim önümüzde.
İKİ YENİ OKUR KİTLESİ
Mesela Arjantinli müellif Carlos María Dominguez’in büyük ilgi uyandıran novellası Kâğıt Ev’e dair söyleştikleri kısma daha yakından bakalım: Novellanın yükselişinden bahsederek kelama başlayan Murat Gülsoy, bu cinste geçmişten günümüze Dönüşüm, Yaşlı Adam ve Deniz, Kâtip Bartleby, Dr. Jekyll ve Mr. Hyde üzere pek çok eser verildiğini belirttikten sonra Ayfer Tunç’un şu tespitiyle söyleşi yoğunlaşıyor: “İyi bir novellanın romandan daha çok tat verdiğini düşünüyorum.”
Öykü kadar kısa olmadığı için gerisinden öteki bir şey okumak gerekmediğini, bir oturuşta okunabildiğini ve bir anlatının bütünüyle içinize sızdığını hissedebileceğimiz bir cins olan novellalara gereken itinanın gösterilmesi gerektiğini belirten Tunç, buna bağlı olarak ortaya çıkan yeni okur kitlesinin özelliklerini de sıralıyor:
“Yeni okur kitlesi, okumayı, algılamayı ve bir cümleyi soyutlayarak zihninde canlandırmayı seven bir okur kitlesi değil. İmge bombardımanından hoşlanmıyor. Kitaptan çok görsel dünyanın oluşturduğu öbür bir anlayışın içine doğan yirmili yaşlardaki gençlerden bahsediyorum.”
Yazar görüntü ve görsel bombardımanı altında kalan gençlerin içinden iki okur kümesinin çıktığını düşünüyor:
“Bir okur çeşidi görsele daha düşkün olduğu için az cümleli, hemen, kolay okuyabileceği metinlerin içeriğinin zenginliğine bakıyor. Lakin bir okur çeşidi de, o edebiyatın asıl büyüsünü, sözcüklerle kurulan dünyanın cazibesini keşfetmiş, onun peşine düşüyor.”
İşte Dünya Edebiyatı Üzerine Diyaloglar tam da edebiyatın büyüsünü keşfeden ve sözcüklerin müsaadeden giden okurlar için bir rehber kitap.