Gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesine ait davada belgenin Suudi Arabistan’a gönderilmesine şerh düşmesinin akabinde Kahramanmaraş’a atanan hâkim Nimet Demir, yargıda yaşanan meselelere dair bir kıymetlendirme yazısı kaleme aldı. Demir, “Özgür, güçlü ve yaratıcı olması gereken yargımızın bir kriz yaşadığı malum. Bu krizin aşılması için yasama ve yürütmenin de kabullenecekleri esaslı değişiklikler gerektiği, bu değişikliklerin yakın bir vakitte gerçekleştirilme iradesini görmediğimi belirtmek isterim” yorumunu yaptı.
Demir’in Karar gazetesinde yayımlanan yazısı şöyle:
“Sorunumuzun, daha doğrusu krizimizin ismi, yargı. Çoğunlukla yargı problemini ele alan hukukçular soruna yargının bağımsızlığı istikametinden yaklaşır, bağımsızlığı ise idari yeterliliğe indirger, formel açıdan idari bağımsızlığı sağlayacak tahlil teklifleriyle işi kotaracaklarını zannederler. Halbuki ben tıpkı kanaatte değilim. İdari bağımsızlık, sorunun bir kesimidir, fakat tamamı değildir. Ayrıyeten idari bağımsızlığı yalnızca formel açıdan ele almakta yanlıştır. Yargının idari bağımsızlıktan diğer mali ve akademik bağımsızlık meseleleri da bulunmaktadır. Bu problemleri hallettiğimizi var sayalım. Dört başı mamur bir yargıya kavuşmuş olacak mıyız? Tabi ki hayır. Günümüz itibariyle yargı yalnızca idari, mali ve akademik bağımsızlıkla yetinemez. Güçlü ve yaratıcı olması da gereklidir. Yani sorun çok taraflıdır.
Mihenk taşı; çağdaş hukuk felsefesi
Ölçümüzü elde ettikten sonra, artık özgür, güçlü ve yaratıcı yargımız var mı? Sorularına karşılık arayabiliriz.
Yargımız bağımsız mı, özgür mü?
Özgürlük, Hegel’in de dediği üzere, zorunluluğu kavramaktır. Burada mecburilik; sorunu teşhis etmek, ardından tahlil ortaya koymaktır. Yargının hangi alanlarında bu mecburiliği kavramamız gereklidir? Merhum hocam Vakur Versan, derslerinde, bir kurumun tam bağımsızlığını; ‘idari, mali ve akademik yeterliliğe sahip olması’ formunda tanım ederdi. Bu tanım çerçevesinde üç alana da bakalım.
İdari bağımsızlık
Bir kurum, kendisinin belirlediği metotlarla, kendi idarecilerini seçiyorsa, özerk sayılmaktadır. Günümüz itibariyle yargının bu türlü bir idari özerkliğinden bahsedilemez. Bilindiği üzere 2017 yılında yapılan yasal değişiklikle, yargının idari işlerini deruhte eden Yargıçlar ve Savcılar Heyeti yine kurgulanmıştır. Bu kurguya nazaran HSK 13 şahıstan oluşmaktadır. Adalet Bakanı ve yardımcısı şuranın üyeleridir. Geriye kalan 11 üyeden dördünü Cumhurbaşkanı, 7 adedini ise Türkiye Büyük Millet Meclisi seçmektedir. Meclisteki çoğunluğun yürütmenin elinde bulunduğu gözetildiğinde, HSK’nın oluşumunda yürütme organının tam manasıyla belirleyici olduğu görülmektedir. Bu belirleyicilik yürütmeyle yargı ortasında tam bir efendi-köle, patron-işçi münasebetine beden vermiştir. Yargının günümüzdeki mevcut fotoğrafına baktığımızda bunu rahatlıkla müşahede edebiliriz. Yürütmenin yargının işvereni edasıyla Rahip Brunson, Deniz Yücel, Osman Kavala üzere davalardaki telaffuzları ve bu söyleme uygun sonuç alması nedeniyle Türk ve Dünya kamuoyunda yürütmenin yargıya her istediğini yaptırabildiği algısı yerleşmiştir. Tekrar, bu algının doğal sonucu olarak yürütmeyle irtibatlı cürüm teşkil eden kimi aksiyonlar hakkında soruşturma yapılmazken, buna rağmen yürütmenin tasarruflarıyla ilgili yapılan bir grup tenkitler takibat konusu yapılmaktadır. Kimsenin hukuk güvenliği kalmamıştır. Yürütmenin hoşlanmadığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesinin ihlal kararlarını takmayan, yürütmenin beklentilerine karşılık olacak kararları veren yargı mensupları taltif edilirken, coğrafik teminatları olmadığı için yürütmenin kelamını dinlemeyen yargıçlar tabiri caiz ise soluğu Fizan’da almaktadırlar. Yürütme, HSK’da ki pozisyonu vasıtasıyla, sopa ve havuç siyasetiyle yargının efendisi ve işvereni haline gelmiştir. Günümüzde yargı, yürütmenin ‘’vali atar üzere idarecilerini atadığı’’ bir kolonisi görünümündedir.
Akademik bağımsızlık
Akademik bağımsızlık, her hangi bir belirlenmeye maruz kalmaksızın bilimin gereğini yerine getirecek çalışmaların yürütülmesini ve bu çalışmaları yapacak imkânlara kavuşmayı gerektirir. Yargının günümüz itibariyle hukuk biliminin gereğini yerine getirmesi için kurtulması gereken bagajları vardır. Buna negatif faktörler diyelim. Bir de ulaşması gereken imkânlar bulunmaktadır. Buna da müspet faktör diyelim.
Negatif faktörler; negatif faktörleri iki gurupta toplamak mümkündür.
a-Negatif ögelerin başında ülkede yaygın olan etnik, dini, kültürel ve ideolojik anlayışın kendini yargıya dayatması gelmektedir. Geçmişte yargı ideolojik dayatmaların hegemonyası altındaydı. Günümüzde ise ideolojinin yerini etnik ve dini belirlenimler almış bulunmaktadır. Geçmişte ideolojik anlayışın yargı kararlarına yansımasına 27 Mayıs 1960 sonrası Yassıada Mahkemesinin Adnan Menderes ve üç bakanın idamına ait kararı, Ankara 1 Nolu Askeri Mahkemesinin Deniz Gezmiş ve arkadaşları hakkında verdiği idam kararı, Anayasa Mahkemesinin 367 ve Refah Partisini kapatılma kararları örnek verilebilir. Son vakitlerde ise çoğunlukla etnik ve dini belirlenimlerin tesirini görmekteyiz. Bu mevzuda da iki mahkeme kararı vermekle yetinelim. Birincisi; İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinin 2020/51-2021/11 sayılı kararıdır. Mahkeme bu kararında kozmik insan haklarının ülkemiz için bol olduğuna, daha dar çerçevede ulusal bir insan hakları anlayışına muhtaçlık duyulduğuna değinmektedir. İkincisi; İzmir 9. Ağır Ceza Mahkemesidir. Anılan mahkeme Eymen isimli çocuğun öldürülmesi davasında, verdiği mahkûmiyet kararıyla yetinmeyip, ölen çocuğun ahirette mükâfata kavuşacağını vurgulamıştır.
b-Negatif ögelerin ikincisi; Benim merci aktivizmi dediğim, yasa yolu mercilerinin, kontrol yetkilerinin dışına taşarak verdikleri kararlar teşkil etmektedir. Bilindiği üzere olağan kanun yolu itiraz, istinaf ve temyizden oluşmaktadır. İstinaflar kendilerine gelen davalarda tekrar yargılama yapma ve karar verme yetkileri bulunmasına, bu bahiste bozma kararı verme yetkileri olmamasına karşın, çoğunlukla kanıt toplama, hareketi nitelendirme yahut sübut konusunda bozma kararı vermekte ve belgeyi lokal mahkemeye göndermektedirler. Keza Yargıtay yalnızca tüzel kontrol yapma yetkisi bulunduğuna aldırmaksızın olgusal kontrol yapıp, bozma kararı vermekte ve belgeyi birinci derece mahkemesi yahut istinafa iade etmektedir. Yargıtay ve istinaf daireleri not silahını kullanarak mahallî mahkemeleri yetkilerini aşarak verdikleri kararlara uymaya zorlamaktadırlar.
Pozitif faktör; yargıç ve savcılardan, yapmış oldukları kovuşturma ve soruşturmalara teorik, pratik ve estetik aklı yansıtmaları beklenir. Bunu için öncelikle; hukuk biliminin teorik köklerine ulaşmak, üniversal ölçekte yeni gelişmeleri takip etmek imkânlarına kavuşturulmaları elzemdir. Saniyen; üniversal hukukun pratiklerinin sergilendiği Birleşmiş Milletler Adalet Divanı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi üzere memleketler arası yargı kurumlarında bir mühlet bulunmaları, buradan elde ettikleri üniversal hukuk anlayış ve pratiğini ülkemiz yargısına taşımaları sağlanmalıdır. Salisen; tez ve antitezin ortaya konulduğu yargılama faaliyetinin taraflar açısından tatmin ve tamir edici bir halde sonuçlanması sağlanmalıdır. Yani bu süreçte mağdurun acısını artırmadan onu tatmin etmek, sanığa ziyan vermeden içindeki beşere ulaşmak ve onu dışarı çıkarmak gerekir. Bu incelik ve hassasiyet isteyen fakat şimdiye kadar üzerinde pek durulmayan ve düşünülmeyen bir bahistir. Ben buna yargılamanın estetiği diyorum. Yargılama estetiğinin uzmanlarca ele alınıp, unsurlarının belirlenmesi, ardından yargı erkini kullananların istifadesine sunulması isabetli olacaktır.
Mali bağımsızlık
2- Yargımız güçlü mü?
Marks ve Engels, özgürlüğün, düşünürler ortasında soyut felsefi bir tartışma konusu olmaktan öte somut bir olguya dönüştürülerek hayata geçirilmesi gereğine inanmış ve öğretilerini buna nazaran oluşturmuşlardır. Özgürlüğün yaşanılan bir olguya güç sayesinde dönüşeceğinin farkındadırlar. Bu yüzden gücü göz arkası eden inanç ve öğretileri eleştirerek, özgürlüğün güçle tahkim edilmesinin önünü açmışlardır. Nietzsche gücü yadsıyan Hristiyanlığa Deccal isimli kitabıyla neredeyse savaş açmıştır. 20. Yüzyılın en büyük edebiyatçılarından Nikos Kazancakis’te güçle desteklenmeyen kıymetlerin bir mana tabir etmeyeceğini, Tekrar Çarmıha Geriliş isimli harika romanında ‘’kuvvetli olmazsa, adalet ne yapabilir, adil ve dürüst olmayan bir dünyaya kendini nasıl kabul ettirebilir? Biz adaleti kuvvetle tahkim ederken, onlar adaletsizliği silahlandırıyor! Bugün onlara faziletin de izzetli olduğunu göstereceğiz. İsa yalnızca bir kuzu değil, birebir vakitte bir aslandır’’ sözleri ile dillendirir. Bu girizgâhı, adaleti tesis eden yargının, güçle tahkim edilmesi gereğine değinmek için yaptım.
Yargının tez, savunma ve karardan oluşan üç sacayağı bulunduğu malumdur. Bu faaliyeti yürüten hukukçuların günümüz itibariyle göstermelik birkaç düzenleme dışında teminatlarının olmadığı bir gerçektir. Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığı Temel Prensipleri ile Bangolar Yargı Etiği Unsurları üzere memleketler arası temel dokümanlarda yargı mensuplarının örgütlenme hakkına yer verilmesine karşın, ülkemizde yargı mensuplarının her hangi bir haksızlığa maruz kalmaları halinde yahut yargı bağımsızlığının ihlal edilmesi durumunda, bu ihlallere karşı duracak örgütleri kurmalarına sıcak bakılmamakta, kurulanlara da hayat hakkı tanınmamaktadır. Yargı topluluğunda ismini sıkça duyduğumuz Yargıçlar Sendikasının kuruluşu oldukça değişiktir. Kuruluş süreçleri için emniyete gidildiğinde, evraklarının emniyet tarafından alınmaması, bunun üzerine dokümanların emniyete bırakılıp kaçılması, ardından evrakların emniyete bırakıldığına dair resmikabul sayılacak bir yazının temini için yapılan teşebbüsler Hollwood sinemalarına bahis olacak niteliktedir. Bu sendikanın lider ve üyelerinin son on yılda nasıl bed bir muameleye tabi tutuldukları da malumdur. Bundan diğer yargılama faaliyetlerinin yerine getirilmesi için gerekli vasıtalardan mesela tez makamının kendine bağlı bir isimli kolluktan, keza avukatın kanıt toplamak yetkisinden yoksun bulundukları bir vakıadır. Tüm bunlar bize güçsüz bir yargı erkiyle karşı karşıya bulunduğumuzu göstermektedir.
3- Yargımız yaratıcı mı?
Aydınlanma, Kant tarafından “insanın rastgele bir kılavuza gereksinim duymadan düşünme hamaseti göstermesi” halinde tanım edilmişti. Tanımda aklın özgürleşmesi kendi başına düşünme cüreti göstermesine bağlanmıştı. Yaratma edimi için kalem oynatan müelliflerin ekseriyeti de yürek vurgusu yapmışlardır. Mesela Rollo May insanın yaratıcılığını ele aldığı yapıtına ‘’Yaratma Cesareti’’ ismini vermiştir. Keza Paul Tillich yeniden bu mevzuyu işlediği yapıtına ‘’Olma Cesareti’’ ismini layık görmüştür. Aydınlanmadan hareketle yaratma edimi için neye karşı yürek gösterilmeli? Sorusunu sormalıyız. Mevzumuz yargı olunca soruyu yaratıcı yargı için neye karşı hamasetli olunmalı? Haline sokmalıyız. Yargılamanın tez, antitez ve sentezden oluşan kolektif bir faaliyet olduğu, sentezin yargıç tarafından gerçekleştirildiği malum. Dağıtmamak ve uzatmamak için kendimizi yargıcın fonksiyonuyla sonlandıralım. Ve hamasetin değişik durumlarda ortaya konuluşunu irdeleyelim.
Medeni Kanunumuzun 1. Unsuru, yargıcın yasaya nazaran, maddede karar yoksa örf ve âdete nazaran, ondada karar yoksa yasa koyucu üzere davranarak karar vereceğini belirtir. Bu karar Muaz hadisinin muadilidir. Bilindiği üzere Hz. Muhammed, Muaz Bin Cebel’i Yemen’e vali olarak gönderdiğinde, ona, kendisine bir dava geldiği vakit neye nazaran karar vereceğini sorar, Muaz’da evvel kitaba bakacağını, kitapta karar yoksa peygamberin sünnetine bakacağını, ondada karar bulamayınca kendi reyine nazaran karar vereceğini söyler. Bu yanıtıyla Hz. Muhammed’in övgüsüne mazhar olur.
A-Yargıç maddede, örf ve adette uygulaması gereken bir karar yoksa bile önüne getirilen bir davayı yasa koyucu üzere davranarak çözer. Esasen bu türlü bir durum için yargıcın yaratıcılığı yasa tarafından da kabul edilmiş bulunmaktadır. Yeri gelmişken Friedrich A. Hayek’in ‘’Hukuk, Yasama ve Özgürlük’’ isimli kitabındaki yargıcın bu yeterliliğiyle ilgili ‘’yargıcın terbiye edilmiş sezgisi, devamlı olarak, onu yanlışsız sonuçlara, kendisi için cerh edilmez hukuksal sebepler vermeye, şaşırdığı hakikat sonuçlara götürür’’ ifadesini zikretmek isterim.
B-Bence asıl yaratıcı cüret, uygulanması gereken yasa, örf ve adet olması halinde gereklidir. Zira yaratıcılığa mahzur olacak yasal düzenlemeler, toplumsal örfler ve adetler kılavuz olarak yargıcı çepeçevre sarmış bulunmaktadır. Pekala, bu kılavuzlar Hayek’in yanlışsız sonuca götürdüğünü belirttiği yargıcın sezgileriyle uyuşmuyorsa, keza son kullanım tarihleri geçmiş pahaları barındırıyorsa, yargıç, Halil Cibran’ın Asi Ruhlar isimli yapıtında lisana getirdiği gibi ‘’Yasa(örf) nedir? Maddelerin cennetin derinliklerinden güneş ışınlarıyla geldiğini kim gördü? Beşerler Tanrı’nın kalbinde ne olduğunu gördüler mi ya da Tanrı’nın isteğinin ne olduğunu biliyorlar mı? Ne vakit melekler insanların ortasına inip onlara ‘zayıf olanı hayattan zevk almaktan men et, kanun dışı olanları kılıcının keskin ucuyla öldür ve günahkâr olanların üzerinde demir ayaklarınla yürü’ diye öğütlediler?’’ deme hamasetini göstermeli midir? Elbette. Pekala, gösterenler var mı? Çok olmasa da var. İki misal vereceğim. Birincisi, Sayın Taha Akyol’un ‘’Onlar da Kahramandı’’ kitabından; Amerika’da 1803 yılında Marbury v. Medison davasını yürüten yargıç John Marshall, ülkemizde ise 1949 yılında yargıç Refik Gür ülkelerinde maddelerin anayasaya karşıt olamayacağı görüşünü ileri sürdüler, onların bu teşebbüsleri sonucu her iki ülkede de maddelerin anayasaya uygunluğunun kontrol yolu açılmış oldu. İkincisi, Sayın Münci Kapani’nin ‘’İngiliz Demokrasisine Bakışlar’’ isimli çalışmasından. Kapani bu çalışmasında ‘’Parlamento ile baskıcı hükümdarlar ortasında kendini gösteren özgürlük savaşında o periyotta hiçbir teminatları olmadığı halde yargıçlar hükümdara cephe almışlar, hukukun yorumu ve hukuk yaratma yetkileri sayesinde, hükümdarın ayrıcalıklarının yavaş yavaş kısılması ve kişi özgürlüklerinin tanınması konusunda çok tesirli olmuşlardır’’ sözleriyle yargıcın yaratıcı işlevine değinmektedir.
Refik Gür üzere yaratıcı kararlara imza atan yargıçlarımız olmakla birlikte, yargıçlarımızın kahir ekseriyeti yaratıcılık bir tarafa özgürlükçü sayılan yasal düzenlemelere dahi aralı durdukları, yorum ve uygulamalarıyla şurası sistemin devamına hizmet ettikleri kabulden varestedir.
4- Krizin sorumluluğu kime ilişkin? Tahlil ne?
Günümüzde yargı her açıdan tam bir kriz yaşamaktadır. Yargının, idari açıdan, yürütmenin hegemonyası altında varlık ve kişiliği yok edilmiş, bir bakıma araçsallaştırılmış, yargı bağımsızlığını ve yargıç teminatını temin edecek örgütlenme hakkından yoksun bırakılmak suretiyle güçsüzleştirilmiş, uzun müddettir iş yükü altında ezilmiş, akademik açıdan kendisini geliştirecek enstrümanlardan mahrum bırakılmış, merci aktivizmine maruz kalmış, yargı süjeleri teknisyen pozisyonuna indirgenmiştir. Yargının bu zayıf durumundan ötürü toplumsal medya görülmekte olan davaları etkileyici ve yönlendirici bir rol üstlenmiştir. Krizden faydalanan mafya paralel yargı oluşturmuştur. Kısaca yargı erki S.O.S vermektedir. Krizin varlığında her hangi bir ihtilaf olmadığı kanaatindeyim. Pekala, krizin sorumluluğu kime aittir?
Jared Dıamond ‘’Yükseliş’’ isimli yapıtında ferdî, ulusal ve kurumsal krizleri atlatmak için on iki faktör sıralar. Bu faktörlerden bir tanesi de, krizin sorumluluğunu, krizi yaşayan kişi yahut kurumun üstlenmesidir. Buradan hareketle yargının içinde bulunduğu krizin sorumlusunu belirlemek mümkündür. Sorumlu, yargıdır. Yargı şimdiye kadar daima kaynağı ve yaratıcısı olmadığı bir özgürlük bekleyişi içinde oldu. Halbuki bu objektif ve edilgen bir haldir. Özgürlük özne olmakla başlar. Nikos Kazancakis’in ‘’Kardeş Kavgası’’ isimli yapıtından esinle; özgürlük, biz yetişip koparana dek yolun sonunda sarkan bir meyve değil, şuurlu tercih ve hareketlerimizin her birinde tadını, rengini, kokusunu alıp olgunlaşan bir meyvedir. Hiç kimse elindeki güç ve imkânları zorlama olmaksızın gümüş tepside karşıdakine sunmaz. Yargının hüsranı bu edilgen tavrındandır. Ne kadar sorumluluk yüklenirsen o kadar özgür, güçlü ve yaratıcı olursun. Bu gerçekliğe işaret eden Viktor E. Frankl ‘’İnsanın Mana Arayışı’’ isimli kitabında, sorumlulukla birlikte olmadığı sürece özgürlüğün yozlaşıp yok olacağını, bu yüzden Nev York’un doğu yakasındaki Özgürlük Anıtının karşısına batı yakasında bir sorumluluk anıtı dikilmesi gerektiğini belirtir.
Jared Dıamond’un tahlil için tekliflerinden biride; çit örmektir. Yani koruma edilecek ve değiştirilecek ünite ve ögeleri belirleyip, bu istikamette adım atmaktır. Bunların neler olduğunu münasebetleriyle tek tek saymak ve değiştirilmesi gerekenlerin yine nasıl kurgulanmasını anlatmak bu yazının hacmini bir kitap kadar kabartacaktır. Bunları es geçerek yalnız bir adedine işaret etmekle yetineceğim. HSK üyelerinin seçiminde yürütmenin tesirinin ivedilikle ortadan kaldırılması, Adalet Bakan ve yardımcısının konseyden çıkarılması gerekmektedir.
5-Mevcut yapının tutumu ne olmalı?
Yargının krizden çıkması için gerekli yapısal değişiklikleri yakın bir vakitte gerçekleştirmek pek mümkün gözükmemektedir. Fakat yargının sorumluluğu kabullenmesi halinde mevcut yapı içerisinde de krizi hafifletmek mümkündür. Bu noktada HSK üyeleri, yargıç ve savcılar ile yürütmeden beklentimi lisana getirmek isterim..
a-HSK üyelerinden beklentim; HSK üyelerinin ekserisinin seçiminde yürütmenin faal olduğu, çok azında ise Mecliste bulunan öteki partilerin rol oynadığı malum. Hepimiz ‘’Sultanın atına binen onun borazanını çalar’’ atasözünün yerleşik olduğu, minnetin insanları esir aldığı bir gelenek içerisinde yetiştik. Lakin geldiğimiz nokta bu geleneğin çıkmaz sokak olduğunu bize göstermiştir. Özgürlüğü temel alan, ‘’minnetin canı cehenneme’’ diyen bir diğer gelenek daha var. Bu geleneğin oluşmasında aktif olan filozoflardan Jean Paul Sartre’nin ‘’Sinekler’’ isimli oyunundan bir sahneyi nazara vererek isteğimi lisana getireceğim. Oyunun bu sahnesinde; öbür İlahları egemenliği altına alan Zeus, en son kendisine direnen Orastes’le uğraştan yorgun düşmüştür. Zeus bitkin bir halde Orastes’e sitemle ‘’ey asi evlat söyle bakalım seni kim yarattı, sen kimsin’’ der. Orastes; ‘’beni sen yarattın, lakin aptallık ettin, benim kim olduğuma gelince, ben özgürlüğümüm’’ diye yanıt verir. Oyunun sahnesi bu kadar. Bu sahneden hareketle HSK üyelerine kendilerini oraya seçen sayın Cumhurbaşkanı ve partilerin kendilerine hâkim olma isteklerine karşı Orastes üzere, lakin kabalığı bir kenara bırakarak ‘’eksik olmayın, bizi buraya siz seçtiniz, fakat biz sizin değil, bağımsız yargının idari işlerini yürüten özgür temsilcileriyiz’’ demelerini beklerim.
b-Yargıç ve savcılardan beklentim;
c-Yürütmeden beklentim; Hegel’in efendi-köle diyalektiği bize yürütmenin eşiti olması gereken fakat obje haline getirilmiş bir yargıda kendi benliğini bulamayacağını, dolayısı ile kendini inşa edemeyeceğini, bu durumda özgürlüğü tadamayacağını göstermektedir. Yargısı özgür, güçlü ve yaratıcı olmayan bir ülkede yasama ve yürütmesinin de tıpkı niteliklerden mahrum kalacağı aşikârdır. Yürütmenin yargının üzerinde şuurlu bir biçimde hegemonya kurma uğraşları kendisinin de nesnellikten kurtulmadığını göstermektedir. Kuvvetler ayrılığı prensibini özümsemiş uygar ülkeler nezdinde yürütmenin yargıya her istediğini yaptırdığı algısını oluşturacak davranışlar sergilemek, yürütmeyi gülünç duruma sokmaktadır. Yürütmenin bir an evvel kendi imajını da yaralayan bu manzarayı vermekten kaçınması, yargının özgürlüğünün esasen kendi özgürlüğü olduğu şuuruna varmasını temenni ediyorum.
Sonuç; özgür, güçlü ve yaratıcı olması gereken yargımızın bir kriz yaşadığı malum. Bu krizin aşılması için yasama ve yürütmenin de kabullenecekleri esaslı değişiklikler gerektiği, bu değişikliklerin yakın bir vakitte gerçekleştirilme iradesini görmediğimi belirtmek isterim. Krizle ilgili gerçek sorumluluğun yargı mensuplarında bulunduğu, yargı mensuplarının bu sorumluluğu kabullenerek tahlil yolunda yapısal değişiklikleri gerçekleştirmenin adımlarını atmaları gerektiği aşikârdır. Lakin bu kademede hemen yapılması gereken bir şey var, oda yargı mensuplarının temsil ettikleri yargı erkinin daha fazla prestij kaybını engellemek ismine birtakım riskleri göze alarak sorumlu davranmalarıdır. Son olarak kriz sözünün etimolojisi ile ilgili Jared Deimond’un Yükseliş isimli yapıtındaki izahtan hareketle ümitli olabileceğimizi belirtmek isterim. Yapıtta yer aldığına nazaran; kriz sözünün Çincesi ‘’Wei-ji’’ dir. ‘’Wei’’ tehlike, ‘’ji’’ ise fırsat ve kıymetli olay manasındadır. Buradan hareketle krizin içinde kıymetli fırsatları barındıran bir imkân olduğunu belirtmek isterim. Bu yüzden Churchill ‘’iyi bir krizi asla boşa çıkarma’’ der. Yargının da krizini fırsata çevirme imkânı var ve bunu değerlendireceğini umuyorum.
TIKLAYIN | Kaşıkçı davasına şerh düşmesinin akabinde Kahramanmaraş’a atanan hâkim: Mesleği bırakacağım