Moskova’da başlayan akabinde dörtlü format biçiminde Astana’ya kaydırılan Suriye ile olağanlaşma trafiğinde taraflar son olarak hafta içinde bir ortaya geldi. Türkiye, olağanlaşmanın sağlanabilmesi için Şam’dan dört mevzuya ait tatmin edici iletiler bekliyor. Türkiye birinci olarak bölgedeki terör sıkıntısının tahlilini istiyor. Bu sorunun tahlili için ortak askeri uyum merkezinin kurulması gündemde. İkinci teklif ise Suriye’de bir anayasa değişikliği. Bir öbür teklif ise Suriye’de seçim yapılarak yasal bir idarenin kurulması. Mültecilerin inançlı bir halde ülkelerine dönüşü de Türkiye’nin talepleri ortasında.
Suriye ile olağanlaşma görüşmeleri devam ederken, rejim Türk askerinin Suriye’den çekilmesini istedi. Yeni Şafak’a konuşan üst seviye kaynak, “Türk askeri buradan çekildiği vakit bölgenin güvenliğini kim sağlayacak? Bu adamları sen denetim altında tutabilecek misin? Biz bunu sorduğumuzda karşılık veremiyorlar. Bizim için değerli olan hudutların güvenliği.” sözlerini kullandı. Toplantılarda Türkiye ile Rusya ve rejimin de PKK’dan rahatsız olduğunu belirten kaynak, bilhassa YPG’nin Suriye’nin öz kaynakları olan petrol ve tahılları çalmasından ötürü büyük bir rahatsızlığın olduğunu belirtti.
Suriye’nin en süratli süreçte olağana dönüşü için bölgede Türkiye, Suriye, Rusya ve İran’dan oluşan askeri uyum merkezi kurulması gündemde. Bu teklife dört ülkenin sıcak baktığını belirten kaynak, çalışmaların devam ettiğini söyledi. Bu mevzuda kaynağın aktardığı bilgiye nazaran, kurulacak olan merkezle birlikte terör noktasında ortak gayret edilecek. Kurulacak olan sistemin idaresine ise her ülkeden bir temsilcinin atanması bekleniyor. Bu düzenek önümüzdeki toplantılarda daha da netlik kazanacak.
Suriye’deki siyasi sürecin de sağlıklı bir formda ilerlemesini isteyen Türkiye, yeni anayasa yapılmasını muhataplarına sık sık iletiyor. Bunun için dünyadaki bütün Suriyelilerin iştirakiyle genel bir seçimin yapılması bu seçime nazaran de legal bir hükümetin kurulması Türkiye’nin talepleri ortasında yer alıyor. Toplantıların bir öbür kıymetli gündem hususu de, Suriyelilerin ülkelerine inançlı dönüşü. kaynaklar, ülkesine geri dönenlerin kalacakları yerler ile ilgili garanti verilmesi gerektiğini muhataplarına ilettiklerini kaydetti.
Yapılan görüşmelerde ülkelerine geri dönecek olan mültecilerin birinci olarak inançlı bölgelerde tutulup daha sonraki süreçte isteyenlerin evvelce yaşadıkları kentlere dönebilecekleri konuşulan formüller ortasında. Türkiye, Suriye’den mültecilerin inançlı ve onurlu bir formda ülkelerine dönmeleri için bu formüllerin de yer aldığı yazılı bir taahhüt istiyor. Beşşar Esed, son 6 yılda birçok defa genel af çıkardığı lakin mültecilerin güvendiği gerekçesiyle ülkelerine geri dönemedikleri belirtiliyor.