Kuşak çatışmasını bilakis çevirme uğraşları Meclis Yaşlıların Sıkıntılarını Araştırma Komisyonu’nun kıymetli gündem unsuru oldu. BM kriterine nazaran nüfusunun yüzde 10’u 65 yaşı aşan ülkenin “Yaşlı toplum” kategorisine geçtiğini vurgulayan Kurul Lideri Erol Kaya, Türkiye’de oranın yüzde 9.7 ile hudutta olduğunu belirtti. Son bilgiye nazaran, Türkiye’de 65 yaşı aşanlar 8 milyon 245 bin 124 kişi. Yaşlı Nüfus oranı Mardin, Muş, Siirt, Ağrı, Diyarbakır üzere Doğu, Güneydoğu vilayetlerinde yüzde 3.5- yüzde 5 ortasında iken Sinop, Kastamonu üzere Karadeniz vilayetlerinde yüzde 20’yi buluyor. Kaya, “Türkiye’nin 2030 yılında yüzde 12, 2050’de yüzde 20, 2080’de de yüzde 25’lik bir dilime ulaşacak 65 yaş üstü insan olması beklenmektedir. Her 4 haneden birinde 65 yaş üstü insanımız barınmakta ve 1.5 milyon yaşlımız ise tek başına yaşamakta. Maalesef üzülerek söz edeyim, Türkiye ve dünya nüfusu yaşlanmaktadır” dedi.
65 ARTI 18 YIL
Araştırma kuruluna katılan Cumhurbaşkanlığı Lokal Siyasetler Şurası üyesi, Türkiye Belediyeler Birliği Genel Sekreteri Dr. Hayri Baraçlı da “adil yaş alma hakkı” için 1391 belediyede eşit hizmet sunmaya yönelik projeleri anlattı. Meclis’te bedellendirilen birtakım araştırma bilgileri Dr. Baraçlı’nın da yorumlarıyla şöyle:
Hürriyet’ten Bülent Sarıoğlu’nun haberine nazaran, Türkiye’de 65 yaşa ulaşan bir kişinin kalan ömür mühleti artık ortalama 18 yıl civarında gerçekleşiyor. 65 yaş üzeri erkeklerin yüzde 12’si eşlerini kaybetmiş, bayanlarda ise bu oran yüzde 50’lerde. Yaşlılar ömürlerinin son yıllarında eşleri olmadan yaşıyorlar.
NEDEN PAHA KAYBEDİYOR?
A nesli etrafında gelişen olaylara duyarsız kalmıyor ve insani bedelleri gözetiyor. Lakin klâsik toplumdan çağdaş topluma geçerken yaşlıların tüketim toplumu kıymetlerine sahip olmaması ve medyadaki olumsuz sunuluşları ve emekliliğin bir çöküş olarak kıymetlendirilmesi üzere faktörler yaşlıların paha kaybına uğramasına neden oluyor.
POLİTİK GÜÇ ABARTILIYOR
‘Yaşlıların, kendi faydalarına olacak biçimde politik güçleri vardır’ anlayışını datalar desteklemiyor. Yaşlıların oy veren kesim içerisindeki oranı yüzde 15 seviyesinde, lakin yaşlılar küme halinde bir partiye yönelmiyorlar ve politik güçleri sanılandan az.”
YÜZDE 75’İ SAĞLIKLI
– ‘Yaşlıların birden fazla hastadır ya da sakattır’ kavramı yanlış. 65 yaş üstü yaşların yüzde 75’inden birçok aslında olağan aktiflikleri devam ettirecek kadar sağlıklı.
– Taşınabilir olmak, bağlantı kurmak ve topluma katkıda bulunmak yaşlıların en temel haklarından. 10 cm’yi aşmayan “yaşlı dostu kaldırım” ile asansör girişi, merdiven yapısı ve inançlı ortamıyla “yaşlı dostu” binalar için yeni imar planları geliştiriliyor.
– Yaşlılık idare sistemi içerisinde aktiflik portalı, yaşlı kurulu, dijital okuryazarlık eğitimi, köpek gezdirme programları, hobi kursları, istekli Trafik polisliği üzere çalışmalar planlanıyor.
İKİ BEYİN DOSTU: YEŞİL YAPRAKLI ZERZEVAT VE ARKADAŞLIK
– Yaklaşık 1000 yaşlı yetişkini 5 yıl boyunca takip eden bir çalışma, yeşil yapraklı zerzevat tüketiminin daha yavaş bilişsel gerilemeyle kıymetli ölçüde alakalı olduğunu gösteriyor.
– 70 yaşından büyük 11 binden fazla yetişkin üzerinde 2021 yılında yapılan araştırma, yalnızlığın kalp hastalığı riskiyle bağlantılı olduğunu da gösterdi.
– 1000’den fazla yaşlı yetişkinden oluşan bir çalışmada biliminsanları depresif devirlerin sayısı ile Alzheimer riskinin artması ortasındaki bağı keşfetti. Haftada en az bir saat istekli olanlarda 2.5 kat daha az demans görülüyor. Yaşlılar üzerinde alaka idaresiyle kimi önlemleri alma talihi olabilir.